7′ διάβασμα
Κατά καιρούς καλλιτέχνες δημιούργησαν έργα-εγκαταστάσεις κυριολεκτικά στη μέση του πουθενά, πολλές φορές υιοθετώντας χαρακτηριστικά εμπορικά ονόματα ή τοπόσημα (όπως ας πούμε μια είσοδο μετρό). Η δυσκολία πρόσβασης και κατ’επέκτασιν συντήρησης αυτών των έργων, έχει σαν συνέπεια τη φυσιολογική φθορά τους και την κατάληψή τους από τη φύση, που ως γνωστόν απεχθάνεται το κενό.
Τα χρόνια που μεσολαβούν προσδίδουν μια νεο-αρχαιολογική διάσταση στο εγχείρημα. Τα έργα συμμορφώνονται με τη γενική τάση σύμφωνα με την οποία, τα συστατικά του μοντερνισμού γίνονται πηγή αναζωογόνησης του καθημερινού και του καθιερωμένου. Ταυτόχρονα θα τους βοηθήσει να ξεφύγουν από το αναμενόμενο και το προβλέψιμο και να δουν τον κόσμο μέσα από τα μάτια των ονείρων και με αυτό τον τρόπο να συμμετάσχουν στο φανταστικό παιχνίδι των καλλιτεχνών. (Κ. Λ.)
είσοδος μετρό, κτήμα Κανέ, Σύρος
Ο Μάρτιν Κιπενμπέργκερ οραματίστηκε ένα ενιαίο παγκόσμιο υπόγειο σύστημα μετρό και σχεδίαζε να κατασκευάσει εισόδους, εξόδους και φρεάτια εξαερισμού σε διάφορες τοποθεσίες ανά τον κόσμο. Αυτές οι ψεύτικες είσοδοι μετρό δεν οδηγούν πουθενά φυσικά, αλλά εννοιολογικά συνδέουν τις μεγάλες πόλεις και τους ανθρώπους του κόσμου. Δυστυχώς δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το έργο του εξαιτίας του πρόωρου θανάτου του το 1997 σε ηλικία 43 ετών. Παρ’όλα αυτά πρόλαβε να υλοποιήσει δυο εισόδους με την πρώτη από αυτές να κατασκευάζεται στη Σύρο το 1993 στο κτήμα ενός φίλου του. Η δεύτερη έγινε -από ξύλο αυτή τη φορά- στο Ντόσον Σίτι του Καναδά την ίδια χρονιά. Οι είσοδοι αυτές παρουσιάστηκαν στην 10η Ντοκουμέντα στο Κάσελ, σε μια υπαίθρια γλυπτοθήκη στο Μύνστερ το 1997, και μετά θάνατον στο Γερμανικό περίπτερο στα Τζιαρντίνι σαν συμμετοχή στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2003.
Prada στη Μάρφα (Marfa), Τέξας
Το 2005, το Τέξας απέκτησε το πρώτο του κατάστημα Πράντα. Είναι μια μόνιμη καλλιτεχνική εγκατάσταση από τους καλλιτέχνες ΄Ελμγκριν και Ντράγκσετ, γεμάτο με αντικείμενα από την -τότε- φθινοπωρινή συλλογή, συμπεριλαμβανομένων υποδημάτων που είχε επιλέξει η ίδια η Μιούτσια Πράντα. Την έχουν επισκεφτεί διάσημοι όπως η Μπιγιονσέ, ωστόσο δεν έχει ανοίξει ποτέ, και βρίσκεται σε μια άκρη του δρόμου πολλά μίλια μακριά από τον πολιτισμό. Ακριβώς στη μέση της ερήμου του Δυτικού Τέξας.
Το κατάστημα κατασκευάστηκε ως έργο τέχνης, το οποίο προοριζόταν να αποτελέσει κριτική για πολυτελή αγαθά. Εχει βανδαλιστεί επανειλημμένα (παντού υπάρχουν ανίκητοι ηλίθιοι) αλλά η μεγαλύτερη απειλή για την ύπαρξή του είναι ο χαρακτηρισμός του ως παράνομη οδική διαφήμιση από την Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αυτοκινητοδρόμων! (από πού να φυλαχτείς!)
Πολλοί, συμπεριλαμβανομένων και των καλλιτεχνών, το θεωρούν άσκοπη γραφειοκρατία, ειδικά καθώς το έργο ήταν εκεί για οκτώ χρόνια προτού να έχει κανείς κάποιο πρόβλημα με αυτό.
«Social Pool»… η (κρυμμένη) μικρή πισίνα στην έρημο
Ο Αυστριακός εικαστικός καλλιτέχνης Αλφρέντο Μπαρζούλια κατασκεύασε μια πισίνα κολύμβησης 3,5 x 1,5 μέτρων στην έρημο Μοχάβι, ανοιχτή σε όποιον θέλει να τη χρησιμοποιήσει. Είναι μια καλλιτεχνική εγκατάσταση, η υλοποίηση της οποίας κατέστη δυνατή μέσω της συνεργασίας μεταξύ του καλλιτέχνη, κατοίκου Βιέννης, και του Κέντρου Τέχνης και Αρχιτεκτονικής MAK στο Λος Άντζελες.
Λευκή και απλή, αυτή η γεωμετρική πισίνα θυμίζει ένα μινιμαλιστικό γλυπτό. Βρίσκεται μακριά από κάθε δρόμο σε μια αραιοκατοικημένη περιοχή. Ο στόχος αυτού του έργου είναι να αναλογιστεί ο επισκέπτης τις κοινωνικές αξίες, τα όνειρα και την πραγματικότητα κατά μήκος της πορείας προς την πισίνα. Εν ολίγοις, το «Social Pool» είναι ένα μετασχηματιστικό ταξίδι, μια υπόσχεση χαλάρωσης, ειρήνης και αρμονίας.
Η πισίνα έχει σχεδιαστεί σε δύο μέρη, το ένα τετράγωνο και το άλλο ορθογώνιο. Το τετράγωνο είναι άδειο και το ορθογώνιο περιέχει νερό και αρκετό χώρο για δύο ανθρώπους. Αυτό το σύστημα επιλέχθηκε, έτσι ώστε μόνο ένα άτομο ή μια μικρή ομάδα ανθρώπων να απολαμβάνουν το ταξίδι και την πισίνα κάθε φορά. Όσον αφορά τα τεχνικά χαρακτηριστικά της, η πισίνα διαθέτει κινητό κάλυμμα που αποτρέπει την εξάτμιση νερού και σύστημα φιλτραρίσματος και απολύμανσης με χλώριο.
κατάστημα Target, Marathon -Τέξας
Η Μάρφα έχει το Prada της, και τώρα ο Μαραθώνας φιλοξενεί ένα κατάστημα Target -τρόπος του λέγειν. Το κατάστημα κατά μήκος του διαπολιτειακού αυτοκινητόδρομου US 90 εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο Instagram (κάπου μέσα στο 2016) και έγινε γρήγορα το -νέο- αγαπημένο παιδί της καλλιτεχνικής σκηνής του Δυτικού Τέξας, όσον αφορά την τέχνη του δρόμου. Μέχρι στιγμής, ο δημιουργός είναι άγνωστος, αλλά αυτό το μίνι Target (που δεν είναι πραγματικό) συγκεντρώνει πολλούς επισκέπτες που ανεβάζουν φωτογραφίες του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οσο βέβαια εξακολουθεί να στέκεται όρθιο, γιατί υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να διαλυθεί στο μέλλον εξαιτίας της χωροκατακτητικότητας της φύσης και της ανθρώπινης βανδαλιστικής τάσης.
κινηματογράφος «Το Τέλος του Κόσμου»
Ενας υπαίθριος κινηματογράφος κατασκευασμένος από τον Γάλλο Diynn Eadel στα τέλη της δεκαετίας του 1990, στη μέση της ερήμου του Σινά. Σκόπευε, σύμφωνα με το διαφημιστικό φυλλάδιο, «να αποδείξει ότι ο τουρισμός δεν είναι απαραίτητα καταστροφικό στοιχείο και ότι το Μεγάλο Θέατρο της Φύσης μπορεί να μας συμφιλιώσει με τα στοιχεία». Το όνειρό του όμως δεν ευοδώθηκε καθώς τη νύχτα της πρεμιέρας καμία εικόνα δεν προβλήθηκε επάνω στην γιγαντιαία οθόνη, λόγω βλάβης της γεννήτριας παροχής ρεύματος.
Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα τι πήγε στραβά, αλλά κάποιοι λένε ότι οι τοπικές αρχές δεν ενθουσιάστηκαν από την προοπτική ενός κινηματογράφου στη μέση της ερήμου και ήταν αυτές που ευθύνονταν για την δυσλειτουργία της γεννήτριας.
Εκτοτε οι σειρές των καθισμάτων περιμένουν τους θεατές για μια προβολή που δεν θα γίνει ποτέ∙ παραδομένες στη φθορά μέσα στο αφιλόξενο τοπίο, αποτελούν την μαρτυρία μιας δυνατότητας και της ματαίωσής της.
ο ‘Μυστικός Δείπνος’ και η ‘Κυρά της Ερήμου’
Δυο έργα γλυπτικής που εντοπίζονται στις παρυφές της πόλης-φάντασμα Ρίολαϊτ, στην πολιτεία της Νεβάδα.
Η Ριόλαϊτ ήταν μια από τις πολλές βραχύβιες πόλεις που άνθησαν κατά την ύστερη εποχή του επονομαζόμενου ‘Πυρετός του Χρυσού’. Ιδρύθηκε το 1904 και εγκαταλείφθηκε το 1916. Οι άνθρωποι της εποχής έλκονταν στην έρημο στην άκρη της Κοιλάδας του Θανάτου, με την υπόσχεση του χρυσού που βρέθηκε ανάμεσα στον χαλαζία στα τοπικά ορυχεία, και μέχρι το 1906 η πόλη είχε όλους τους ελπιδοφόρους δείκτες μονιμότητας διαθέτοντας τον μεγαλύτερο πληθυσμό στην περιοχή.
Γύρω από αυτήν την πόλη-φάντασμα υπάρχουν διάσπαρτα αρκετά περίεργα και παράξενα έργα τέχνης. Πιθανώς τα πιο ενδιαφέροντα είναι οι 12 μαθητές σε φυσικό μέγεθος που έχουν ως πρότυπο τον «Μυστικό Δείπνο», που δημιουργήθηκε το 1984 από τον Βέλγο καλλιτέχνη Άλμπερτ Ζουκάλσκι. Αποτελούνται από άδειους κυματοειδείς χιτώνες (από υαλοβάμβακα), έτσι ώστε να φαίνονται σαν φαντάσματα. Καθώς επίσης και την εκδοχή μιας γονατιστής γυναίκας από ροζ και κίτρινους τσιμεντόλιθους που μοιάζει σαν να έχει δημιουργηθεί από εικονοστοιχεία. Δημιουργήθηκε το 1992 από τον Χιούγκο Χάιρμαν.
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση του παρόντος
(ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
έρευνα-επιμέλεια-κείμενο: Κάππα Λάμδα
© periopton.com
περίοπτον 