5′ διάβασμα

Η Sindy Sherman και η δωρεάν online πλατφόρμα εκπαίδευσης

του Ηλία Λόη

Το δημοφιλές δίκτυο διαμοιρασμού φωτογραφιών χρησιμοποιείται σήμερα από σχεδόν 700εκατ. χρήστες σε όλο τον κόσμο. Από αυτούς 400εκατ. είναι ενεργοί κάθε 24ωρο. Καθημερινά ανεβαίνουν περισσότερες από 95 εκατ. φωτογραφίες. Η εφαρμογή είναι εγκατεστημένη σε παραπάνω από 1,5 δις. συσκευές. Τα νούμερα αυτά συνήθως παραθέτονται για να αναδείξουν την δύναμη του εν λόγω δικτύου, να αφήσουν αιχμές για την κατάργηση της προσωπικής ζωής, αλλά και για να κατακρίνουν τους φωτογράφους που ασχολούνται με likes, αντί να βγουν “έξω” και να δημιουργήσουν με κανονικές φωτ. μηχανές. Όμως το πιο ουσιώδες στατιστικό στοιχείο, για την φωτογραφία, δεν περιλαμβάνεται στις μηνιαίες αναφορές.

Η επεκτατική πολιτική της μητρικής εταιρείας και ο ανταγωνισμός από εφαρμογές της ίδιας κατηγορίας, οδηγούν το Instagram σε τακτικές αναβαθμίσεις, οι οποίες φέρνουν νέες δυνατότητες, κυρίως εμπνευσμένες από συγγενικές πλατφόρμες. Το Stories που επιτρέπει στο χρήστη να μοιράζεται φωτογραφίες και video για ένα 24ωρο, προέρχεται από το Snapchat και τα Collections που μας γλιτώνουν από τα screenshots, όταν παρατηρούμε στο feed μας μια εικόνα που θα θέλαμε να αποθηκεύσουμε, ακολουθεί την λογική του Pinterest. Για τους λόγους αυτούς, το Facebook συχνά δέχεται αυστηρή κριτική για τις ανεπιθύμητες τακτικές με τις οποίες αντιμετωπίζει τον ανταγωνισμό. Ωστόσο, πολλές φορές δεν έχει σημασία ποιος κάνει πρώτος κάτι, αλλά ποιος το κάνει καλύτερα. Ακόμα, ας μην ξεχνάμε την live μετάδοση, η οποία μόλις πριν λίγα χρόνια ήταν προνόμιο των τηλεοπτικών καναλιών ή των προχωρημένων χρηστών υπολογιστών.

Με τα καλά του και τα κακά του λοιπόν, το πιο ενδιαφέρον στατιστικό στοιχείο του Instagram είναι ότι όλο και περισσότεροι καταξιωμένοι καλλιτέχνες, που έχουν συμβάλει στην εξέλιξη της φωτογραφίας, εμπιστεύονται το Instagram για την προβολή του έργου τους και όχι μόνο. Από τα εύστοχα σχόλια και προτάσεις του Alec Soth και την παρουσίαση νέων φωτογράφων από τα καλύτερα περιοδικά που κόσμου (π.χ. Foam του Ολλανδικού μουσείου φωτογραφίας), έως τις τακτικές live εκπομπές του άκρως κοινωνικού David Alan Harvey που ισοδυναμούν με μίνι πολύτιμα σεμινάρια και τα εναλλακτικά project ελληνικών κοινoτήτων (Void). Μολονότι, το Ιnstagram στα πρώτα του βήματα δεν απευθυνόταν στους φωτογράφους, με ανάλογο τρόπο όπως τα Flickr, 500px, πλέον φαίνεται πως έχει γίνει αποδεκτό από μια ευρεία κοινότητα φωτογράφων και θεωρητικών που επιζητούν την αλληλεπίδραση με το πολυπληθές κοινό του. Για παράδειγμα, η πολύ πρόσφατη αναπάντεχη εμφάνιση της Sindy Sherman με ανοιχτό λογαριασμό, θα ήταν σίγουρα αμφίβολη σε κάποιο από τα προαναφερόμενα δίκτυα. Η διάσημη φωτογράφος, κινούμενη σε γνώριμα εδάφη, παρουσίασε μια σειρά αλλόκοτων αυτοπορτραίτων που έχει επεξεργαστεί με τα Facetune και Perfect365. Η Sherman κάνει χρήση δυο apps που δημιουργήθηκαν για τον “ψηφιακό” καλλωπισμό του προσώπου, πράττοντας το ακριβώς αντίθετο. Δηλαδή, την παραμόρφωση των χαρακτηριστικών του προσώπου της σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μην αναγνωρίζονται. Διατηρεί τον χαρακτήρα του μεγαλύτερου τμήματος του έργου της και παράλληλα κάνει ίσως το πιο έξυπνο σχόλιο στο Instagram, έως σήμερα, για την αρνητική επίδραση των κοινωνικών δικτύων στις ζωές μας.

Συμπερασματικά, ενώ θα περίμενε κανείς πως το ταχύρυθμα εξελισσόμενο Instagram θα προσέλκυε κυρίως τους λάτρεις των τεχνολογικών επιτευγμάτων που αφορούν τη φωτογραφία και των δασκάλων της τεχνικής, παρουσιάζεται να έχει κερδίσει σε μεγάλο βαθμό και τους φωτογράφους που το έργο τους είναι συνώνυμο του σύγχρονου storytelling. Άλλωστε, είναι γνωστό πως έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος ενθουσιασμού για τις καινοτομίες που έφερε η ψηφιακή τεχνολογία στη φωτογραφία. Μια άρτια -τεχνικά- εικόνα, που αρκείται μόνο σε αυτή την ιδιότητα, θα προσπερνιέται πιο γρήγορα από ποτέ με ένα scroll down στην αρχική σελίδα του Ιnstagram. “Ο αμόρφωτος του μέλλοντος είναι εκείνος που δεν θα μπορεί να διαβάζει τις φωτογραφίες.”, είχε παρατηρήσει το 1936 ο επίκαιρος Walter Benjamin*. Μία βόλτα στα Stories του Harvey, από τη βεράντα του σπιτιού μας, προσφέρει κατανόηση των βασικών αρχών αφήγησης. Πριν μερικά χρόνια, τις συμβουλές του θα τις ακούγαμε μόνο σε κάποιο workshop του, έναντι μερικών χιλιάδων ευρώ.

Nota bene

  • ο Ηλίας  Λόης είναι φοιτητής
    του τμήματος Φωτογραφίας Τ.Ε.Ι Αθήνας
  • το κείμενο δημοσιεύεται ‘ως έχει’
    χωρίς να έχει υποστεί καμμία τροποποίηση

© periopton.com

επιμέλεια: Κάππα Λάμδα