Για περισσότερο από μια δεκαετία, ο φωτογράφος Fred Cray κρύβει τις «Μοναδικές Φωτογραφίες» του σε όλη τη Νέα Υόρκη, την πόλη στην οποία ζεί από τη δεκαετία του ’80. Ενας προχειρογραμμένος αριθμός σε ένα κομμάτι χαρτί στο στούντιο του στο Μπρούκλιν, αποκαλύπτει το ρεκόρ του∙ οι διασκορπισμένες φωτογραφίες είναι πάνω από 32.600 και εντοπίζονται σε θέσεις τόσο απίθανες, όπως πίσω από τους επιχρισμένους τοίχους σε διαμερίσματα της Park Avenue ή παραχωμένες στο πίσω κάθισμα ενός περιπολικού της αστυνομίας. Μ’αυτό τον τρόπο προφανώς διαταράσσει την ισορροπία της διαίσθησης του συνεχούς, παρεμβάλοντας το παράδοξο (ίσως κλείνοντας το μάτι στους νόμους της ψυχολογίας Gestalt*), παρεκκλίνοντας έτσι από την πεπατημένη της θεσμικής προσέγγισης της τέχνης. Οι εικόνες, σε αυτούς που τις βρίσκουν, είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξήγητες∙ εκτός από μια σφραγίδα στο πίσω μέρος με το όνομά του και τον αριθμό της δημιουργίας τους, δεν παρέχουν καμία εξήγηση. Πράγματι ο καλλιτέχνης δεν αποσκοπεί στην διάσωση διαφόρων πολιτιστικών εκφράσεων, όπως κάνει επί παραδείγματι ο ζωγράφος Δημήτρης Αληθεινός με τις Κατακρύψεις του, αλλά σκοπός αυτής της πρακτικής, όπως διευκρινίζει ο ίδιος, «είναι να υφάνουν την ασυνέχεια και την τυχαιότητα στον καμβά της πόλης». Οι εικόνες έχουν δημιουργηθεί από τον ίδιο. Η καθεμία είναι διαφορετική και η συχνά περίεργη απεικόνισή τους επιτυγχάνεται μέσω διπλών εκθέσεων. Ο Cray έχει από καιρό πειραματιστεί με την φωτοεπικόλληση, μια μέθοδο που -όπως υποστηρίζει- μπορεί και εμπερικλείει κρυφά νοήματα. «Η τοποθέτηση μιας φωτογραφίας σε μια άλλη προσθέτει βάθος και χρόνο», εξηγεί. «Προσθέτει εμπειρία και πλούτο. Προσθέτει ιστορία. «

Ορισμένες φωτογραφίες περνούν απαρατήρητες για εβδομάδες. Άλλες, όπως είπε, όπως αυτή που τοποθετήθηκε σε μια ξεχασμένη μουσική παρτιτούρα σε κάποιο αρχείο στο Lincoln Center, μπορεί να χρειαστούν χρόνια. Συχνά, δεν έχει ιδέα τι θα συμβεί σε αυτές. Αλλά συχνά, έχει νέα τους -μέσω Instagram- από εκείνους που τις βρίσκουν. Οι εικόνες του Cray, ωστόσο, έχουν πάει πολύ πιο μακριά από την μητροπολιτική περιοχή της Νέας Υόρκης. Εχουν τοποθετηθεί στην Ινδία, τη Βραζιλία και το Βιετνάμ. Όταν τις έβαλε σε φακέλους (προς πώληση) στο ταχυδρομείο, κατέληξαν στην Ιαπωνία. Και έχει μια ομάδα συνεργών που τον βοηθούν σ’αυτήν την, όπως την ονομάζει, «σπορά» φωτογραφιών σε όλο τον κόσμο. Ισχυρίστηκε ότι ένας συνεργάτης του πρόσφατα έβαλε φωτογραφίες γύρω από το Κρεμλίνο και τον τάφο του Λένιν.

Υποστηρίζει ότι το έργο του ακολουθεί την πνευματική γραμμή που όρισαν καλλιτέχνες όπως ο Marcel Duchamp. «Δούλευε ακόμα και όταν οι άλλοι πίστευαν ότι δεν δούλευε», μας λέει. Επίσης αναφέρει πως δεν σχεδιάζει να τερματίσει το έργο, το οποίο ξεκίνησε με μια εικόνα που «γλίστρησε» μέσα σε ένα βιβλίο στο βιβλιοπωλείο Strand. Θα σταματήσει, διατείνεται, μόνο αν η φαντασία του εξαντληθεί.

Να σημειωθεί πως ο Cray δεν αποκομίζει κάποιο κέρδος απ’αυτή την δραστηριότητα και γι΄αυτό εξασκεί προς βιοπορισμό -όπως πολλοί άλλοι καλλιτέχνες στη Νέα Υόρκη (και όχι μόνο)- ένα δεύτερο επάγγελμα.

Nota bene

*Η βασική αρχή της λέει ότι το ανθρώπινο μάτι βλέπει τα αντικείμενα πρώτα στην ολότητά τους πριν αντιληφθεί τα μεμονωμένα μέρη τους.
Ολόκληρη η θεωρία Gestalt μπορεί να συνοψιστεί στη φράση: «Το σύνολο είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του»

© periopton.com

κείμενο-επιμέλεια: Κάππα Λάμδα

όλες οι φωτογραφίες- all photos
Adrienne Grunwald for The New York Times