Περίληψη από την ομιλία που δόθηκε στο κεντρικό αμφιθέατρο του Τ.Ε.Ι. Αθηνών με τίτλο

‘Τέχνη και πολιτική’ από το υποκείμενο του σημαίνοντος, στο υποκείμενο του «πραγμα»τικού.

clochard στον Σηκουάνα © Κ. Λαγός
clochard στον Σηκουάνα
© Κ. Λαγός

Την ομιλία ανέπτυξε ο Φώτης Καγγελάρης, διδάκτωρ Ψυχοπαθολογίας Univ. de Paris – συγγραφέας, ενώ προλόγισε – συντόνισε ο κοσμήτορας της σχολής Καλλιτεχνικών Σπουδών, δρ.Νικήτας Χιωτίνης.

– Η ιστορία της τέχνης, υποστηρίζει ο Foucault, υπήρξε ανέκαθεν θεραπαινίδα των κυρίαρχων σημαινόντων, τουτέστιν εκκλησίας, πολιτικής εξουσίας, κοινωνικού πλαισίου. Η τέχνη όφειλε να αναπαραγάγει τη φύση του υποκειμένου κατ’εικόνα του Μεγάλου Άλλου.

Ωστόσο, η εξάρθρωση του «ονόματος του πατρός» από τον Descartes διασπείρει την «πατρική μεταφορά» σε πολλαπλούς Μεγάλους Άλλους, με συνέπεια τη ρωγμή που επιφέρει ο Ρομαντισμός, η Επανάσταση του 1789, η Ψυχανάλυση, οι «Δεσποινίδες της Αβινιόν». Μία ρωγμή που μας καλεί αδιαμεσολάβητα να δούμε το χεγκελιανό «πράγμα», το λακανικό «πραγματικό». Η τέχνη από το 1907, έχοντας διαφύγει του συμβολικού πλαισίου, επιχειρεί να μας αγχώσει, να μας τρομάξει, παλινδρομώντας μας εντεύθεν του «σταδίου του καθρέφτη», στη μη-εικόνα του τεμαχισμένου σώματος. Το φαντασιακό συμμαχεί με το «πραγματικό» έναντι του συμβολικού.

Μα η παύση της προστατευτικής -έναντι του βλέμματος- τέχνης, συμπίπτει με την αποκάλυψη του «πράγματος» της Αγοράς: ανεξέλεγκτη, χωρίς σκοπό, ούτε καν το κέρδος, περιδινείται στον ναρκισσικό κομπασμό της παράγοντας τον εαυτό της, όπως ακριβώς η «Σύγχρονη Τέχνη» από τους Actionnists και μετά. Το εκτός σημασίας γίνεται η σημασία. Το άλεκτον καταλαμβάνει τη θέση του σημαίνοντος, το ανοίκειον αναδύεται ως ο τόπος του βλέμματος. Η «Body Art» και ο Greenspan στην πολιτική οικονομία πριμοδοτούν ταυτόχρονα το πράγμα». Η πετρελαϊκή κρίση του ’73 φαίνεται να συνάδει με την εμφάνιση της Abramovich. Ενώ, κατά παράξενο τρόπο, μέσω της «Εννοιολογικής Τέχνης» και της «Body Art», δίνεται έμφαση σε αυτό που απορρίπτεται: στο Λόγο.

Είναι μέσα σε αυτό το πλαίσιο που θα εξελιχθεί η παρούσα εισήγηση.

για αναδημοσίευση του κειμένου
απαιτείται η άδεια του συγγραφέα

© periopton.com