Στα πλαίσια των εκδηλώσεων «Τέχνη και Τρέλα» που διοργανώνεται απο την Εταιρεία Μελέτης Πολιτισμικής Ετερότητας (Ε.Μ.Π.Ε.) και τον Δήμο της Αθήνας (Ο.Π.Α.Ν.Δ.Α.) λαμβάνουν μέρος με έργα τους -μεταξύ άλλων- φωτογράφοι και video artists του τμήματος Φωτογραφίας του Τ.Ε.Ι. Αθήνας. (Μ.Βουνάτσου, Ε.Δημητρίου, Ν.Μαρκίδου, Γ.Μαχιάς, Στ.Πάσχος).
Στην εικαστική έκθεση -που σηματοδοτεί και την έναρξη των εκδηλώσεων-, η παράθεση των έργων τέχνης επιτρέπει στον θεατή να διασχίσει -οπτικά- την απόσταση μεταξύ έλλογου και τρέλας. Επίσης η εμβόλιμη παράθεση έργων με πλαίσια καθώς και εγκαταστάσεων, δημιουργεί μία απόσταση η οποία επιτρέπει στον θεατή να εξερευνήσει με ασφάλεια ό,τι αρέσει, τί φοβάται, τί θυμάται και ό,τι φαντάζεται ο καλλιτέχνης.
Παραθέτω το σαφώς πιο εμπεριστατωμένο και εστιασμένο κείμενο του προέδρου του Ε.Μ.Π.Ε. ο οποίος είχε την ιδέα και την επιμέλεια της οργάνωσης της εκδήλωσης, καθώς επίσης και απόσπασμα από το δελτίο τύπου.
«ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΤΡΕΛΑ»
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
Η «Τέχνη και η Τρέλα» διαφορετικές αλλά ενδεχομένως παράλληλες και συνυπάρχουσες καταστάσεις αναβλύζουν από τον χώρο του ασυνειδήτου ως αναφομοίωτες από την σημαίνουσα τάξη διεργασίες, ως μαρτυρίες από τον χώρο του χεγκελιανού πράγματος, του λακανικού πραγματικού, του χαϊντεγκεριανού άρρητου. Καθυποτάσσουν και υποχρεώνουν το Σημαίνον σε εκφράσεις και μορφώματα σημασίας τα οποία έρχονται σε ρήξη με τους τρέχοντες κώδικες σημασίας και αισθητικής, σε ρήξη και με την εξωτερική κοινή πραγματικότητα, σε ρήξη, αλίμονο, όσον αφορά την τρέλα και με την εσωτερική.
Η «Τέχνη και η Τρέλα» ανεξάρτητα της ενδεχόμενης συγκατοίκησής τους αποδίδουν την Ετερότητα ως τόπο καταγωγής της ανθρώπινης ύπαρξης, τη διαφορετικότητα ως το σημείο εκκίνησης για τη δομή της κοινής «φυσιολογικότητας».
Αυτό, όμως, το γεγονός της Ετερότητας θέτει και το πρόβλημα της προσέγγισης: πώς από τη θέση του ο «φυσιολογικός» μπορεί να μιλήσει για τον κόσμο του τρελού; Πώς ο τρελός από τη δική του θέση μπορεί να κάνει χρήση της γλώσσας του «φυσιολογικού» (λόγος, σιωπή, σώμα) για ν’ αποδώσει το βίωμά του;
Μήπως η Τέχνη, αφ’ ενός ως έκφραση ενάντια στην κοινοτοπία και τη σύμβαση και αφ’ ετέρου έχοντας συγκατοικήσει κατά περιόδους με την Τρέλα είναι σε θέση να μας πει κάτι και για την Τρέλα και για τον ίδιο της τον εαυτό; Πού τέμνονται; Υπάρχουν ομόκεντροι κύκλοι; Πού αίρεται το «και»; Και ακόμα: τα δύο αυτά φαινόμενα μπορούν να μας μιλήσουν για τη σύμβαση και τη ρήξη στο σήμερα; Ας αφήσουμε την Τέχνη ως οδηγό να μας ξεναγήσει και στη χώρα της Τρέλας και στη χώρα της «φυσιολογικότητας» μέσω των τοπίων της δικής της χώρας. Φώτης Καγγελάρης
Είναι η πρώτη φορά στην Ελλάδα που σε μια τέτοια εκδήλωση θα εκπροσωπηθούν όλες οι τέχνες (Κινηματογράφος, Θέατρο, Χορός, Ποίηση, Video Art, Φωτογραφία, Performance, Δράσεις Ανοιχτού Χώρου, Workshop, Εικαστικές Εκθέσεις) αλλά και ο πανεπιστημιακός και ακαδημαϊκός λόγος με διήμερο Συνέδριο και Ημερίδα, όπως επίσης φορείς των ψυχιατρικών δομών.
Είναι, επίσης, η πρώτη φορά στην Ελλάδα που θα υπάρξει ένας διάλογος των έργων των καλλιτεχνών με έργα ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία, εκπροσώπους της Art Brut – Outsider Art.
Ο σκοπός της εκδήλωσης είναι να ακουστεί ο λόγος της ετερότητας, της Τρέλας και της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Να ακουστούν τα άτομα με ψυχική ετερότητα και η σημαντικότητα των έργων τους. Παραδειγματικά, υπενθυμίζουμε τον Αρτώ, τον Χαλεπά, τον Βιζυηνό, τον Στρίντμπεργκ…
Επίσης, να δούμε πώς σκέφτονται οι «φυσιολογικοί» το θέμα της Τρέλας, πώς προσδιορίζεται η Τρέλα σήμερα, κοινά σημεία και διαφορές στην καλλιτεχνική δημιουργία, ως προς τι μας αφορά η Τρέλα σήμερα. Κι ακόμα, μπορούμε να ακούσουμε κάτι από τον χώρο της Τρέλας και της τέχνης εν σχέσει με τις κοινωνικές συνθήκες και την περίοδο κρίσης; Μήπως τελικά η ψυχιατρικοποίηση αφορά όλη την κοινωνία;
© periopton.com
κείμενο-επιμέλεια: Κάππα Λάμδα
περίοπτον 