9′ διάβασμα
Φωτισμός Ι
Πολλά ερωτήματα μπορεί να σας προβληματίσουν, όσον αφορά το φωτισμό στο στούντιο. Όροι όπως soft box, strip lights, grids, para, octa, minispot, ομπρέλες κλπ είναι σίγουρο ότι θα μπερδέψουν τον αρχάριο – Τι πρέπει λοιπόν να χρησιμοποιείται και πού; Κάποιος μπορεί να παρατηρήσει «όσο μεγαλύτερο το soft box, τόσο πιο επαγγελματίας είσαστε (ή έστω φαίνεστε) ή έχετε τα καλύτερα αποτελέσματα» κλπ. Γι ‘αυτό, καλό θα ήταν να αποστασιοποιηθείτε απ’όλες αυτές τις αντιλήψεις που ίσως σας επηρεάζουν και να εξετάσετε το θέμα με μια νέα και πιο καθαρή προσέγγιση. Το φυσικό φώς είναι πάντα η πρώτη πηγή έμπνευσης για τον φωτισμό που θα χρησιμοποιήσετε στο στούντιο. Θα πρέπει κατα πρώτον να το παρατηρήσετε και να το κατανοήσετε. Χρησιμοποιήστε μια απλή φόρμουλα για να «διαβάζετε και να ερμηνεύετε το φως» ενθυμούμενοι ότι υπάρχουν μόνο τρία είδη πηγών φωτός στη φύση.
1. Μικρή πηγή φωτός -Αν και ο ήλιος είναι πράγματι μεγαλύτερος από την γη, φαίνεται πολύ μικρός λόγω της απόστασής του από τη γη (Δεν είναι η ένταση, αλλά το μέγεθος της πηγής όπως φαίνεται από την θέση του θέματος). Ο ήλιος θεωρείται συνεπώς ως μια μικρή πηγή φωτός.
2. Μεσαία πηγή του φωτός -Ένα παράθυρο μέσω του οποίου απαλό φως μπαίνει στο δωμάτιο.
3 Μεγάλη πηγή φωτός -Μια συννεφιασμένη μέρα, όπου ολόκληρος ο ουρανός είναι γεμάτος σύννεφα, και ως εκ τούτου λειτουργεί ως ένας τεράστιος διαχυτής φωτός(light bank).
Θυμηθείτε αυτό τον απλό κανόνα -Όσο μικρότερη η πηγή,τόσο πιο «σκληρό» το φως. Όσο μεγαλύτερη είναι η πηγή, τόσο πιο μαλακό φως φωτίζει το θέμα μας.
Στην περίπτωση των τεχνητών φώτων οι «μικρές πηγές» θα μπορούσε να είναι μια απλή λάμπα, επιτραπέζιο φωτιστικό, «γυμνό» φλάς (χωρίς διαχυτή),φλάς σημειακού φωτισμού κλπ.
Για να μετατρέψετε την ίδια «μικρή πηγή» (π.χ λάμπα ή ένα γυμνό φλάς) σε μια μεγάλη πηγή φωτός επιτυγχάνοντας έτσι πιο μαλακό φωτισμό, αρκεί να την πλησιάσετε κοντά στο θέμα. Βέβαια αυτό τις πιο πολλές φορές δεν είναι εφικτό, γι’αυτό -συνήθως- εφαρμόζουμε εναλλακτικές λύσεις όπως την ανάκλαση του φωτός από μια λευκή επιφάνεια (φύλλο φελιζόλ-χαρτόνι) ή την τοποθέτηση του πίσω από ένα διαχυτή -όπως ένα καλά τεντωμένο ημιδιαφανές ύφασμα, χαρτί αντιγραφής,κλπ(βέβαια κατόπιν δοκιμής,γιατί είναι δυνατόν αυτού του είδους οι διαχυτές να προσδώσουν χρωματική απόχρωση στο θέμα μας).
Μ’αυτό τον τρόπο λοιπόν, μπορείτε πολλές τέτοιες μικρές πηγές φωτός ή μία μόνο αλλά υψηλότερης έντασης, να τις κατευθύνετε ώστε ν’ανακλαστούν στην οροφή ή σ’ένα λευκό τοίχο και να δημιουργήσετε μια μεγάλη πηγή φωτός. Ταυτόχρονα για να βοηθήσετε φωτιστικά επι μέρους σημεία του θέματος, αλλά και να μειώσετε την αντίθεση μεταξύ των φωτεινών κι σκιερών σημείων του θέματός μας, απαιτείται η χρήση ανακλαστήρων, λευκών δηλαδή επιφανειών πολύ ή λίγο ανακλαστικών (χαρτόνι-καθρέφτης-μεταλλική επιφάνεια κ.λ.π.)ή έγχρωμων (για παράδειγμα ένας χρυσός ανακλαστήρας προσδίδει μια θερμή απόχρωση).
Όσον αφορά την τοποθέτηση των ανακλαστήρων, θα πρέπει να θυμάστε οτι το φώς ταξιδεύει σε ευθεία, δεν καμπυλώνει, οπότε η τοποθέτηση τους ως προς τη γωνία και την κλήση θα πρέπει να γίνεται σύμφωνα με αυτό τον κανόνα. Δηλαδή η επιφάνεια του ανακλαστήρα θα «βλέπει» τη φωτιστική πηγή και με την ανάλογη κλήση θα εκτρέπει το φώς εκεί που χρειάζεται. Έτσι, με αυτά σαν βάση, θα έχετε τον φωτισμό -σχετικά- υπο τον έλεγχό σας.
Το δεύτερο ερώτημα που φαίνεται να οδηγεί σε αδιέξοδο(ή σε παρωχημένες λύσεις) μερικούς φωτογράφους είναι-«Τι φόντο πρέπει να χρησιμοποιήσω;»
Λοιπόν, κοιτάξτε γύρω σας και θα το βρείτε. Αυτό βέβαια αφορά μια ξεχωριστή δημοσίευση(η οποία και θα γίνει) αφιερωμένη αποκλειστικά σ’αυτή την αδυναμία των σπουδαστών φωτογραφίας αλλά και φωτογράφων, όσον αφορά την επιλογή του κατάλληλου υλικού που θα χρησιμοποιηθεί σαν φόντο. Προς το παρόν, θα πάρετε μια ιδέα της δημιουργίας ενός, απο τα παρακάτω παραδείγματα:
Φωτ. 1 – Εδώ σαν βάση χρησιμοποιήθηκε μια επίπεδη πέτρα με σχετικά ανώμαλη επιφάνεια, (μπορούν να αγοραστούν από τα σημεία που πουλάνε πέτρες για εξωτερικούς χώρους) και περάστηκε με μαύρο ματ χρώμα. Μόλις στέγνωσε η μπογιά,ψεκάστηκε με νερό. Η ανώμαλη επιφάνεια συγκράτησε το νερό σε μερικά σημεία. Αυτό προσθέτει στην εικόνα μια «αίσθηση φρέσκου». Οι φράουλες ξεπλύθηκαν σε νερό βρύσης και οι καλύτερες από την παρτίδα επιλέχθηκαν για να δημιουργηθεί αυτή η λήψη. Στη συνέχεια τοποθετήθηκαν προσεκτικά, ώστε να δώσουν μια αίσθηση ότι είχαν πέσει εκεί φυσικά. Μερικές ακόμα φράουλες τοποθετήθηκαν σ’ένα μικρό καλάθι για να δοθεί η ατμόσφαιρα της «υπαίθρου». Η όλη σύνθεση ψεκάζεται ξανά με νερό. Ένα φλάς με μικρό soft box είχε τοποθετηθεί στην αντίθετη πλευρά της μηχανής έτσι ώστε να αναδείξει καλύτερα τις σταγόνες νερού και την μαύρη επιφάνεια. Εδώ η φωτεινή πηγή εξυπηρετεί διπλό σκοπό – να φωτιστεί εν γένει το ανάπτυγμα της σύνθεσης και ταυτόχρονα να δημιουργηθούν υψηλοί τόνοι σε συγκεκριμένες περιοχές. Για την ίδια πηγή φωτός χρησιμοποιήθηκαν ανακλαστήρες για να επενεργήσουν ως «γέμισμα» από το πλάϊ. Η απόσταση των ανακλαστήρων από τις φράουλες ρυθμίστηκε έτσι ώστε να δώσει την απαιτούμενη «στρογγυλάδα» για τους καρπούς. Ένα φλάς με ένα μικρό πλέγμα ήταν τοποθετημένο στην αριστερή πλευρά της μηχανής για να δημιουργήσει τη διαφάνεια στο πράσινο φύλλο της φράουλας.
Φωτ. 2 – Μια μαύρη πλαστική σακούλα σκουπιδιών τοποθετήθηκε μέσα σε μια λεκάνη έτσι ώστε να δημιουργήσει μια μαύρη βάση. Τα μήλα είχαν επιλεγεί προσεκτικά για τη λήψη. Το βαθούλωμα στο μίσχο των μήλων βοήθησε στο να συγκρατηθεί το νερό υπονοώντας έτσι τη φρεσκάδα. Λίγα πράσινα φύλλα τοποθετήθηκαν στη λεκάνη και επάνω απ’αυτά τα μήλα. Η λεκάνη στη συνέχεια γέμισε με νερό. Στη συνέχεια, ένα μικρό ποτιστήρι τοποθετήθηκε περίπου ένα μέτρο πάνω από τα μήλα ρίχνοντας νερό. Η λήψη έγινε κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας. Οι σταγόνες του νερού δημιούργησαν κυματισμούς και έδωσαν μια έντονη «συμβαίνει τώρα» αίσθηση στο πλάνο. Χρησιμοποιήθηκε μια μοναδική πηγή φωτός – φλάς στούντιο με ένα μεσαίου μεγέθους soft box και δύο ανακλαστήρες. Η κύρια πηγή τοποθετήθηκε διαγωνίως απέναντι από την κάμερα. Ένας μεταλλικός ανακλαστήρας ήταν τοποθετημένος στην αριστερή πλευρά της μηχανής και ένα φύλλο άσπρου ανακλαστήρα(π.χ. φελιζόλ) τοποθετήθηκε στα δεξιά.
Φωτ. 3 – Τα λεμόνια δημιουργούν -σχεδόν- πάντα ενδιαφέροντα θέματα. Περιττό δε να αναφέρουμε, οτι τόσο τα κίτρινα όσο και τα πράσινα λεμόνια, ήταν και πάλι προσεκτικά επιλεγμένα. Κρύσταλλοι άλατος (ακατέργαστο) απλώθηκαν επάνω στο τραπέζι και δημιούργησαν μια βάση για να σταθεροποιηθούν τα λεμόνια αλλά ταυτόχρονα να παίξουν και το ρόλο του φόντου. Στη συνέχεια η επιφάνεια «χτενίστηκε» με το χέρι για να γίνει ανομοιόμορφη. Σταγόνες νερού έχουν τοποθετηθεί προσεκτικά επάνω στα λεμόνια, χρησιμοποιώντας ένα σταγονόμετρο επειδή οποιοσδήποτε ψεκασμός θα μπορούσε να καταστρέψει το αλάτι. Ένα κομμάτι τζίντζερ (για να υπενθυμίσει στον θεατή τη λεμονάδα σαν ορεκτικό ποτό και όχι αποκλειστικά σαν αναψυκτικό) προστέθηκε στη σύνθεση. Μερικές φορές πρέπει να δημιουργηθεί ένα στοιχείο που μπορεί να κάνει τη διαφορά στην ολοκλήρωση μιας εικόνας. Σε αυτή την περίπτωση διπλώθηκε ένα απλό φύλλο, σταθεροποιήθηκε και τοποθετήθηκε πίσω από τα λεμόνια. Ένα soft box χρησιμοποιήθηκε σε χαμηλό επίπεδο για να φωτίσει τα λεμόνια και το αλάτι και ένας ανακλαστήρας είχε τοποθετηθεί στο αριστερό μέρος της φωτ. μηχανής.
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο αναδημοσίευση/χρήση/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου, (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
Επιμέλεια-κείμενο: © Κάππα Λάμδα
© periopton.com
με στοιχεία απο better photography
περίοπτον 